Veelgestelde vragen en antwoorden

Vragen en antwoorden tijdens de digitale bijeenkomst op 15 april 2025

We begrijpen dat veiligheid een belangrijk thema is voor onze inwoners. Daarom hebben we ervoor gekozen om het hele proces en het project volgens de Rhedense methode uit te voeren. Veel gemeentes werken hierbij samen met het COA, maar de gemeente Rheden doet dit geheel in eigen beheer. Het college heeft daar een werkbezoek aan gebracht en gezien dat zij ervoor zorgen dat er 24/7 beveiligingsmedewerkers aanwezig zijn die speciaal zijn opgeleid voor deze taak. Deze medewerkers houden toezicht zowel binnen als buiten de locatie, wat de algehele veiligheid versterkt. De gemeente Montferland wil deze methode ook toepassen om ervoor te zorgen dat er continu aandacht en zorg is voor de veiligheid van onze inwoners en de asielzoekers.

Ja, dat klopt. De gemeente Montferland gaat de veiligheid inregelen met gespecialiseerde beveiligingsmedewerkers die 24/7 toezicht houden op de bewoners. Deze beveiligingsmensen zijn speciaal opgeleid om te zorgen voor een veilige omgeving binnen en buiten de opvanglocatie. Zo kunnen we garanderen dat er voortdurend aandacht is voor veiligheid, ondanks eventuele tekorten in andere sectoren. 

De gronden die bestemd zijn voor woningbouw blijven ook daadwerkelijk voor woningbouw gereserveerd, zoals de locatie van het oude gemeentehuis in Didam. Daar komen woningen en geen asielzoekerscentrum. Dit geldt ook voor andere gronden die we hebben aangekocht. We hebben gepland om daar woningen te bouwen, omdat die echt hard nodig zijn. Dus we zorgen ervoor dat het opvangen van asielzoekers niet ten koste gaat van ons woningaanbod.

Ja, dat kan de gemeente. Bij de gemeente Rheden is dit ook het geval. Vanaf het begin heeft de gemeente Montferland duidelijk gemaakt, ook aan de gemeenteraad, dat veilige landers niet in de gemeente Montferland gehuisvest gaan worden. 

Uit de enquête blijkt dat de voorkeur ligt bij meerdere kleinere locaties buiten het centrum van Didam. De gemeente onderzoekt momenteel de haalbaarheid binnen het kostenplaatje en de vergoeding van het Rijk, inclusief de kosten voor beveiliging. De verwachting is dat er inderdaad meerdere locaties zullen komen, vooral aan de randen van Didam.

De vraag "Wenst u wel of liever geen AZC in Didam?" is suggestief. Hoewel 14% van de inwoners geen AZC wil, benadrukt de gemeente Montferland dat veel mensen ruimte bieden voor constructief denken over het probleem. De situatie dwingt de gemeente tot solidariteit en naleving van de spreidingswet. Alle gemeentes, inclusief Montferland, moeten opvangplekken bieden vanwege wereldwijde humanitaire crises.

10 jaar. Daarvoor kun je dan ook echt een aantal voorzieningen realiseren binnen een AZC. 

Wij zijn het ermee eens dat de opvang geen gemeentelijk geld mag kosten en daarom streven we naar een businesscase die volledig door het Rijk wordt vergoed. Bij de keuze voor meerdere locaties moeten we binnen het beschikbare budget blijven. De gemeente gaat geen eigen financiële middelen inzetten, zoals ook in Rheden wordt gedaan. Elementen die belangrijk zijn om de businesscase rond te krijgen, gaan om de locatie, aantal mensen, voorzieningen, beveiliging en onderwijsfaciliteiten, inclusief taallessen vanaf dag 1.

Nee de gemeente heeft daar geen voorkeur in. 

De medische zorg in het AZC is een verantwoordelijkheid die bij het COA ligt. Dan hebben we het over de medische voorzieningen, zoals een huisarts en verpleging. Zo komt er geen druk te staan op de lokale zorg. Wat betreft onderwijs, vluchtelingenkinderen zijn leerplichtig. Ook hier worden voorzieningen voor geregeld. Het exacte aantal kinderen en onze invloed daarop is nog niet duidelijk en komt later aan bod.

Lang in een AZC zonder voorzieningen zitten is niet goed. We laten mensen nu werken en bieden meteen Nederlandse les aan, wat essentieel is voor inburgering en werk. Er komt ook een pilot in de Achterhoek om vluchtelingen sneller aan het werk te krijgen.

We willen de uitkomsten van de enquête meenemen en een klankbordgroep samenstellen met mensen die positief kritisch willen meedenken over onze plannen en de manier waarop we deze uitvoeren. We willen zo snel mogelijk aan de slag en streven ernaar om tegen september een voorstel aan de raad voor te leggen. Volgens het verdeelbesluit van minister Faber moeten wij uiterlijk 1 februari 2026 de asielzoekers kunnen huisvesten. Oorspronkelijk was de deadline 1 juli 2025, maar dat bleek niet haalbaar. We zijn vastbesloten om de realisatie voor 1 februari 2026 te behalen.

Geruchten zijn er altijd, maar als gemeente kunnen we ze vaak meteen ontkrachten als ze niet stroken met de onderzochte locaties. Vragen over geruchten beantwoorden we als gemeente eerlijk als ze aan ons worden gesteld. Op dit moment voeren we alleen verkenningen uit.

Nee zeker niet. Want we hebben ook afgesproken dat we het in een totaalpakket eerst voorleggen aan de gemeenteraad. 

Omdat de enquête aangeeft de grote meerderheid dat de mensen ze liever niet in het centrum van Didam willen hebben dus dan luisteren wij daarnaar.  

Nee, het betreft één locatie. In Winterswijk zitten ze zelfs midden in een woonwijk. De gemeente heeft Didam gekozen omdat het de grootste kern in de gemeente is. Andere delen van de gemeente hebben al hun eigen uitdagingen, zoals arbeidsmigranten, Oekraïense ontheemden en statushouders. Bijvoorbeeld, 's-Heerenberg heeft veel Oekraïense ontheemden en plannen voor arbeidsmigranten, terwijl Beek en Zeddam al arbeidsmigranten en Oekraïense ontheemden opvangen. Daarom past Didam het beste voor deze opdracht. Met 15.000 inwoners is 250 asielzoekers relatief weinig.

We kunnen de inwoners daarop geruststellen omdat we als college hebben gezegd, we gaan dit zelf doen als gemeente. Dus er komen geen derden die hieraan geld verdienen. Want ook de gemeente kent de voorbeelden. Dat wil de gemeente niet en dat past ook niet in de business case die we voor het ministerie moeten maken. 

Als de gemeente duidelijkheid heeft over de locaties communiceren we daarover. Voor de zomer gaat het naar het college en direct na de zomer wordt het aan de gemeenteraad gepresenteerd. Dan brengen we ook de inwoners op de hoogte en betrekken we de klankbordgroep, die we hopelijk snel kunnen samenstellen.

Geen van de drie genoemde locaties staan op onze lijst met suggesties. Er gaan veel geruchten rond, zoals gesprekken met stoppende agrariërs, maar die kloppen niet. Als er iets definitief is, gaan we dat communiceren.

Nee. Het COA koppelt statushouders aan gemeenten op basis van een verdeelbesluit van de provincie. Dit jaar moet de gemeente Montferland 79 statushouders opvangen in de eerste helft. Elke gemeente krijgt een aangewezen aantal. Als mensen een status krijgen, worden ze gekoppeld aan verschillende gemeenten. Dat hoeft niet perse de gemeente Montferland te zijn. Ze worden eerlijk verdeeld over alle gemeenten in Nederland.

Dat ligt niet direct in de lijn der verwachting. De gemeente gaat met de gemeente Rheden in overleg om te kijken hoe zij hiermee omgegaan en of er landelijke richtlijnen zijn, zoals planschade. Op dit moment kan de gemeente deze vraag nog niet beantwoorden. 

We kunnen de inwoners daarop geruststellen omdat we als college hebben gezegd, we gaan dit zelf doen als gemeente. Dus er komen geen derden die hieraan geld verdienen. Want ook de gemeente kent de voorbeelden. Dat wil de gemeente niet en dat past ook niet in de business case die we voor het ministerie moeten maken. 

Als de gemeente duidelijkheid heeft over de locaties communiceren we daarover. Voor de zomer gaat het naar het college en direct na de zomer wordt het aan de gemeenteraad gepresenteerd. Dan brengen we ook de inwoners op de hoogte en betrekken we de klankbordgroep, die we hopelijk snel kunnen samenstellen.

Geen van de drie genoemde locaties staan op onze lijst met suggesties. Er gaan veel geruchten rond, zoals gesprekken met stoppende agrariërs, maar die kloppen niet. Als er iets definitief is, gaan we dat communiceren.

Nee. Het COA koppelt statushouders aan gemeenten op basis van een verdeelbesluit van de provincie. Dit jaar moet de gemeente Montferland 79 statushouders opvangen in de eerste helft. Elke gemeente krijgt een aangewezen aantal. Als mensen een status krijgen, worden ze gekoppeld aan verschillende gemeenten. Dat hoeft niet perse de gemeente Montferland te zijn. Ze worden eerlijk verdeeld over alle gemeenten in Nederland.

Dat ligt niet direct in de lijn der verwachting. De gemeente gaat met de gemeente Rheden in overleg om te kijken hoe zij hiermee omgegaan en of er landelijke richtlijnen zijn, zoals planschade. Op dit moment kan de gemeente deze vraag nog niet beantwoorden. 

ISK betekent: Internationale Schakelklas en Coa betekent: Coördinatie Opvang Asielzoekers. 

Nee, we moeten het plan voor 1 februari 2026 realiseren. Volgens de minister van Asiel en Migratie wordt er vóór begin volgend jaar geen resultaat verwacht, vooral omdat de Eerste Kamer nog moet stemmen. De Eerste Kamer heeft vorig jaar de spreidingswet aangenomen, dus er zouden sterke argumenten nodig zijn om deze nu te annuleren. De situatie in Ter Apel blijft problematisch, waar het COA dagelijks moet betalen door overbezetting.

Mensen kunnen zich aanmelden voor de klankbordgroep door een e-mail te sturen naar: opvang@montferland.info

Niet iedereen is digivaardig en heeft de digitale bijeenkomst kunnen volgen. Indien u mensen kent die hier toch over willen praten, kunnen zij zich bij de gemeente aanmelden. Dat kan telefonisch, door zich aan te melden bij de receptie, of via Montferland AI, genaamd 'Mai', voor degenen die online hulp kunnen gebruiken. We willen ervoor zorgen dat iedereen, ook degenen die niet digitaal vaardig zijn, de mogelijkheid heeft om hun vragen te stellen en beantwoord te krijgen.

We organiseren kleinschalige sessies van maximaal acht personen om persoonlijke vragen te beantwoorden en in gesprek te gaan. Deze sessies vinden plaats in het gemeentehuis of op een andere locatie. 

De gemeente wil graag iedereen bedanken die de enquête heeft ingevuld. Met deze feedback is de gemeente erg blij, want het is essentieel dat we met elkaar in gesprek blijven. Het is jammer dat de sessie digitaal heeft moeten plaats vinden in plaats van in een persoonlijke setting. De gemeente hoopt dat toekomstige discussies op een respectvolle manier plaatsvinden, gebaseerd op argumenten, en niet op geschreeuw. De gemeente had liever in een zaal gezeten met iedereen om vragen direct te kunnen beantwoorden. We blijven de inwoners van Montferland informeren via het Montferland Journaal, de website en mogelijk huis-aan-huis verspreidingen, zodat iedereen op de hoogte blijft van de ontwikkelingen.

In Nederland is de provincie verantwoordelijk voor het verdelen van statushouders over de gemeentes. In Gelderland zorgt de provincie ervoor dat de gemeentes de toegewezen aantallen halen. Als een gemeente de aantallen niet haalt, moet ze dit verantwoorden. De provincie kan de gemeente erop aanspreken en eisen dat de afspraken worden nagekomen. Het is hierbij wel van belang dat inwoners begrijpen dat het om asielzoekers gaat. Dat zijn nog geen statushouders. 

Mensen die asiel aanvragen, komen meestal uit oorlogsgebieden of worden vervolgd vanwege hun geloof of geaardheid. Ze zoeken asiel in Nederland omdat het hier beter geregeld is. Statushouders hebben al toestemming om in Nederland te blijven. Deze statushouders worden over Nederlandse gemeentes verdeeld en moeten daar woonruimte vinden. Ze verblijven niet in het AZC en vallen niet onder de groep waarvoor huisvesting geregeld moet worden. Statushouders vallen ook niet onder de spreidingswet.  

Algemene veelgestelde vragen en antwoorden asielzoekers

Een asielzoeker is een vluchteling, die asiel heeft aangevraagd om in Nederland te mogen blijven, omdat hij of zij niet meer veilig is in het eigen land en bescherming zoekt.

Een statushouder is een vluchteling die door de asielprocedure heen is gekomen, een verblijfsvergunning heeft gekregen en in Nederland mag blijven om een nieuw leven op te bouwen. Dit betekent dat hij of zij deel gaat uitmaken van onze samenleving en ook recht heeft op woonruimte en onderwijs.

De Spreidingswet zorgt ervoor dat er meer opvangplekken komen en dat vluchtelingen meer en eerlijk verspreid door Nederland kunnen wonen. Elke gemeente wordt verplicht om een aantal asielzoekers op te nemen, afhankelijk van de grootte en de welvaart van de gemeente. Doet een gemeente dat niet, dan wijst het Rijk een plek aan waar de opvang komt. Het nieuwe kabinet heeft aangekondigd de Spreidingswet in te willen trekken. De gemeenteraad van Montferland wil vasthouden aan de afspraken die in de Spreidingswet staan voor Montferland, ook als het nieuwe kabinet deze wet intrekt. Dat betekent dat we een plek gaan zoeken voor 250 asielzoekers.

Asielzoekers ontvluchten vaak oorlog, vervolging, geweld of andere ernstige bedreigingen in hun thuisland. Het gaat om medemensen die in nood zijn, en die we daarom hulp bieden. Veel landen, waaronder Nederland, hebben internationale verdragen hierover ondertekend, zoals het Vluchtelingenverdrag uit 1951. Deze verdragen verplichten landen om mensen die bescherming zoeken tegen vervolging, oorlog of geweld niet terug te sturen en hen bescherming en opvang te bieden. In Nederland hebben we wetgeving die hierop is gebaseerd. In de wet is de procedure voor het verwerken van asielaanvragen en het tijdelijk opvangen van asielzoekers tijdens deze periode vastgelegd.

Nee. Asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen worden gekoppeld aan een gemeente in Nederland. Zij gaan naar die gemeente toe om te wonen. De asielzoekers die in de opvang in Montferland verblijven kunnen dus niet automatisch in de gemeente Montferland blijven.

  • Er is altijd een eigenaar van de grond of het gebouw. Natuurlijk is het aan de gemeente om de opvang van asielzoekers af te stemmen met de eigenaar. Samen kijken we naar de mogelijkheden.

De plek voor de opvang van asielzoekers moeten minimaal 5 jaar beschikbaar zijn. En de aangekochte gronden voor woningbouw zijn bestemd voor onze eigen inwoners.

 Het kan gaan om een gebouw. Dat moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • Het gebouw moet leeg staan;
  • Het gebouw moet een aansluiting hebben voor gas, water en licht;
  • Het is bij voorkeur een gebouw met daglicht en met een buitenruimte, dus met grond eromheen;
  • Bij voorkeur heeft het gebouw de bestemming ‘wonen’ of ‘maatschappelijk vastgoed’;
  • Er is geen asbest aanwezig in het gebouw. 

Het kan ook gaan om grond. Een stuk grond moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • Het terrein moet leeg staan; 
  • Het moet grond zijn die geschikt is of geschikt gemaakt kan worden om één groot gebouw (minimaal 500 m2) of meerdere kleine(re) gebouwen op te zetten.

We zijn op zoek naar een plek voor minimaal vijf jaar.

De website laat de voortgang zien. Via onze sociale media, Montferland Journaal en via de pers verspreiden wij informatie. Is er specifieke informatie om met de inwoners van Didam, Loil en Nieuw-Dijk te delen? Dan kan dat ook op een persoonlijke manier. Denk hierbij aan een persoonlijke brief.

In de enquête die nu verspreid is, kunnen inwoners hun zorgen en suggesties kwijt. Mocht er iets anders zijn wat u graag wilt delen met de gemeente? Dan is het versturen van een e-mail naar opvang@montferland.info ook een optie.

Op dit moment wordt er een avond gepland waarop we de resultaten van de enquête met de inwoners willen delen. Daar is nog geen verdere informatie over bekend. Wij informeren u zodra deze informatie er is. 

De resultaten van de enquête worden aan het college en de gemeenteraad aangeboden. Zij nemen dit mee in het verdere proces.

Op dit moment wordt er een avond gepland waarop we de resultaten van de enquête met de inwoners willen delen. Daar is nog geen verdere informatie over bekend. Wij informeren u zodra deze informatie er is.

Tot en met 28 februari 2025 kan de vragenlijst ingevuld worden. Tot en met 7 maart 2025 worden de resultaten verwerkt. Daarna volgt er een avond waarop de resultaten van de enquête met de inwoners worden gedeeld. Daar is nog geen verdere informatie over bekend. Wij informeren u zodra deze informatie er is.

Er zijn nog geen locaties voor de opvang bekend. Dit wordt nu aan inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in en rondom Didam in een enquête uitgevraagd.

Er vindt regelmatig overleg plaats met de andere gemeenten in de Achterhoek. Ook is er een provinciaal overleg, daarbij worden de Achterhoekse gemeenten vertegenwoordigd door Joris Bengevoord, de burgemeester van Winterswijk.  

Deze zijn er. Voorbeelden zijn o.a. het AZC in Winterswijk en de opvangprojecten in de gemeenten Wageningen en Rheden.

Dat kan. Een aantal brieven zijn retour gekomen richting de gemeente. Deze worden opnieuw aangeboden. Heeft u vragen? Mail naar opvang@montferland.info en we helpen u graag verder.

Dinsdag 15 april van 19.30 tot maximaal 21.00 uur.

De resultaten die we uit de enquête hebben opgehaald.

Neem dan contact op met de gemeente via telefoonnummer (0316) 291 391. Wij zorgen dan voor een passende oplossing zodat u toch op de hoogte wordt gesteld van de uitkomsten.