Trots op visies mobiliteitsplan, ’s-Heerenberg-Oost en Lengel en Drieheuvelenpark

Goed voorbereid op de toekomst

In 2019 heeft de gemeenteraad van Montferland de huidige structuren voor het fietsverkeer, vrachtverkeer, landbouwverkeer en de bus voor ‘s-Heerenberg vastgelegd in het Verkeerscirculatieplan (VCP). Sindsdien werden nieuwe plannen uitgewerkt voor o.a. de Drieheuvelenweg, de Bongerd, de Lakermaat, IKC, uitbreiding bedrijventerrein en het historische centrum. Door nieuwe inzichten en de (mogelijke) komst van nieuwe ontwikkelingen sluit dit VCP niet meer goed aan bij de toekomstige verkeerssituatie in de stad. Daarom ontwikkelt de gemeente een nieuw Mobiliteitsplan voor ’s-Heerenberg en Lengel.

Wethouder Jeanette Derksen: ‘Er staan mooie ontwikkelingen voor ’s-Heerenberg op de planning. Hierbij maken we ruimte voor fiets- en voetpaden. Deze keuzes zijn nodig. Door te kiezen voor nieuwe ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld een nieuwe school, nieuwe woningbouw of een nieuwe supermarkt, kiezen we ook voor het verkeer dat daarbij komt kijken. Het is daarom belangrijk dat we de stad daar goed op inrichten en waar nodig keuzes durven maken.’

Eenrichtingswegen maken ruimte voor voetgangers en fietsers

Het Mobiliteitsplan wordt op 10 april 2025 aan de gemeenteraad voorgelegd ter besluitvorming. In het Mobiliteitsplan blijven bijna alle straten toegankelijk voor automobilisten. Een belangrijke wijziging die we doorvoeren is dat we plaats maken voor voetgangers en fietsers door eenrichtingsverkeer in te stellen. Door het instellen van eenrichtingswegen ontstaat ruimte voor fietspaden, brede fietsstroken en voetpaden. Op deze manier zorgen we bijvoorbeeld voor veilige fietsverbindingen voor de kinderen die naar het nieuwe IKC fietsen. Deze ruimte kan op andere plekken mogelijk ook worden gebruikt voor andere functies, zoals groen en parkeren. Het betekent wel dat automobilisten soms een stukje moeten omrijden voordat ze op hun bestemming zijn. Voor tractoren en vrachtverkeer betekent eenrichtingsverkeer dat zij minder verkeer van de tegengestelde richting hoeven te verwachten, waardoor zij minder hoeven uit te wijken in de smalle straten. Eenrichtingsverkeer maakt ook kruisingen overzichtelijker, omdat het verkeer uit minder richtingen komt. Hiermee kunnen we bijvoorbeeld het kruispunt Klinkerstraat-Zeddamseweg en kruispunt De Bleek-Molenpoortstraat veiliger maken.

Een andere plek waar we de fietsveiligheid kunnen verbeteren, is het zuidelijke deel van de Maria van Nassaulaan. Deze kan bij ontwikkeling van het Drieheuvelenpark autovrij worden gemaakt. De weg wordt voor auto’s overbodig, omdat de nieuwe woningen op de locaties waar nu flats staan anders bereikbaar worden gemaakt. Zoals via de nieuwe Drieheuvelenstraat. Zo ontstaat een veilige verbinding voor wandelende en fietsende kinderen naar de nieuwe school.

Voorbeeld van een eenrichtingsweg waardoor ruimte ontstaat voor fietsers.

Autoluw historisch centrum ‘s-Heerenberg

De bewoners en ondernemers van de stad zijn in een enquête gevraagd over de verkeerssituatie in het historische centrum, waarop bijna 500 reacties volgden. Hieruit bleek dat 6 op de 10 respondenten de verkeerssituatie in het centrum gevaarlijk vinden. Problemen die men nu in het historisch centrum ervaart zijn te veel rijdende auto’s, te veel geparkeerde auto’s en onveilig rijgedrag door automobilisten. Gevraagd waar zij op willen inzetten, antwoorden de inwoners dat ze meer ruimte op straat willen voor voetgangers, groen, terrassen en bankjes. Omgekeerd geldt dat men juist minder ruimte wil vrijhouden voor de auto: slechts 4% van de respondenten wil de situatie houden zoals deze is en slechts 4% wil meer ruimte voor de auto.

Samen met vele stakeholders en organisaties is een plan opgesteld voor het historische centrum. Daarbij wordt het eenrichtingsverkeer logischer ingericht en worden parkeerplaatsen op straat zo veel mogelijk verplaatst naar de randen van het centrum om ruimte vrij te maken. We laten ons hierbij inspireren door de goede voorbeelden in onze omgeving die eerder hetzelfde hebben gedaan, zoals Doesburg.

Ook stelt het college voor om in het historische deel van het centrum tussen 11.00 uur en 18.00 uur een inrijverbod in te stellen, zodat de straten van het oude centrum in de middag veilig en rustig worden. Dit draagt bij aan de leefbaarheid van het centrum. De supermarkten en parkeerplaatsen van De Bleek en het Stadsplein vallen niet in dit gebied en blijven dus voor iedereen bereikbaar. Uiteraard krijgen hulpdiensten en ook bewoners in het historische centrum een uitzondering, zodat zij bij hun huis kunnen komen.

Nieuwe busverbindingen en zoeklocaties voor deelvervoer

Naast maatregelen voor auto’s en fietsers zijn er ook plannen voor andere vervoersmogelijkheden. Zo werken we met Arriva aan een nieuwe busverbinding, die in de spitsuren via Zeddam en Beek naar Didam rijdt. Deze nieuwe busverbinding zou kunnen gaan lopen via een nieuw centraal busstation in de stad, gelegen aan de nieuwe Drieheuvelenstraat die verder toegankelijk gemaakt gaat worden.

Ook zijn voor de stad verschillende locaties opgenomen als zoeklocatie voor deelauto’s. Denk daarbij aan het nieuwe busstation, Gouden Handen, de Bongerd, het Bosmanhuus en de Lakermaat. De mogelijkheden voor een buurtauto, zoals deze al in een aantal buurgemeenten wordt gebruikt, worden in het Uitvoeringsprogramma Mobiliteit later dit jaar verder onderzocht.

Puzzel

Voor het Mobiliteitsplan zijn veel belangen afgewogen en keuzes gemaakt. Waar de één juist belang heeft bij bereikbaarheid, heeft de ander een belang bij veiligheid. Daarom is aan heel veel stakeholders om hun mening gevraagd voor dit plan. Denk bijvoorbeeld aan ondernemers, aan verenigingen, wijkraden maar bijvoorbeeld ook vrachtwagenchauffeurs en de plattelandsraad. Ook geldt dat verkeer niet óveral kan afnemen. Als het verkeer in de ene straat door maatregelen rustiger wordt gemaakt, wordt het in de andere straat juist weer drukker. Daarom moest een zorgvuldige afweging worden gemaakt, in het algemeen belang.

Wethouder Jeanette Derksen: ‘We zijn blij dat er nu een goed uitgedacht plan ligt waarmee alle ontwikkelingen in de stad doorgang kunnen vinden. Met dit plan zijn de verkeersveiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid in de stad geborgd en hebben we een stip op de horizon waar we naartoe kunnen werken.’

Naar verwachting gaat de gemeenteraad medio april een keuze maken over het Mobiliteitsplan. Het Mobiliteitsplan ’s-Heerenberg en Lengel vormt een stip op de horizon voor de stad. Wanneer elke individuele maatregel uitgevoerd worden en hoeveel budget ervoor wordt uitgetrokken, wordt later in 2025 vastgesteld in het Uitvoeringsprogramma Mobiliteit.

Van visie naar plan voor Drieheuvelenpark

Na een intensieve participatie met bewoners van ’s-Heerenberg heeft de gemeenteraad op 3 februari 2022 de Visie ’s-Heerenberg-Oost vastgesteld. Deze visie is gebaseerd op vier pijlers:

Leefomgeving, het verbeteren van de leefbaarheid. Onder andere door middel van een nieuw stadspark waarmee de verbinding tussen ’s-Heerenberg-Oost en de rest van de stad wordt gelegd
Woningbouwprogramma, het doorbreken van buurten met een concentratie van sociale huurwoningen. Het realiseren van een goede mix aan woningtypes en koop- en huurwoningen
Sociale aanpak, vergroten van de zelfredzaamheid en verbeteren van de samenredzaamheid van bewoners
Herpositionering van de wijk, aantrekken van nieuwe doelgroepen naar de wijk

Het plan voor het Drieheuvelenpark geeft hier invulling aan. Ook geeft het, met de verandering van de Drieheuvelenweg naar de gelijkvloerse Drieheuvelenstraat, belangrijke invulling aan het mobiliteitsplan. Hiermee komt er meer nadruk te liggen op ruimte voor veilige verbindingen voor voetganger en fietser.

Het plan

Het plan geeft integraal invulling aan deze pijlers. De Drieheuvelenweg is jarenlang een scheiding geweest tussen oost en west. Deze wordt nu omgevormd tot een woonpark dat zowel de groenstructuren als de aanliggende woonbuurten van oost en west weer op een natuurlijke manier toegankelijk maakt en met elkaar verbindt. Voetpaden en vrij liggende fietspaden zorgen voor veilige routes naar het centrum en het IKC.

Plavei onderzoekt de mogelijkheid om te investeren in haar woningen aan de Maria van Nassaulaan en Bergherveld en om nieuwe woningen toe te voegen. Hierdoor zou er een gemengde buurt ontstaan met een verschillend aanbod van zowel koop- als huurwoningen in verschillende prijscategorieën. De woningen worden dan gesitueerd in een groene omgeving, waar het voor bewoners prettig wonen, spelen en wandelen is.

Het viaduct aan de Oude Doetinchemseweg verdwijnt. Dit wordt een gelijkvloerse kruising. Daarmee wordt de nieuwe Drieheuvelenstraat toegankelijk voor het lokale verkeer. Het is daarmee minder aantrekkelijk voor het doorgaande verkeer dat niet in s-Heerenberg hoeft te zijn.

Wethouder Marije Eleveld: ‘Met het Drieheuvelenpark wordt geïnvesteerd in wonen, leefbaarheid, (verkeers)veiligheid en een duurzame toekomst voor ’s-Heerenberg.’

De investering

Met het plan verdwijnt de voormalig provinciale weg, die oost en west van elkaar gescheiden hield. Hiervoor is een investering nodig, niet alleen voor nu, maar voor een duurzame toekomst.

Deze investering gaat over de omvorming van de Drieheuvelenweg naar een woonstraat, het verwijderen van het viaduct, het aanleggen van veilige langzame verkeersverbindingen, het klimaat bestendig maken van de openbare ruimte en het versterken van groen. Dit kost geld. Met dit geld kunnen we er wel voor zorgen dat er een duurzame en leefbare woonomgeving voor jong en oud, arm en rijk voor terug komt.

Een globale raming voorziet in een investering van 6 miljoen euro, verspreid over een periode van 10 jaar. Daarmee wordt niet alleen invulling gegeven aan het realiseren van een woonpark, maar wordt ook voorzien in andere doelstellingen van de gemeente, zoals het realiseren van (een deel van) het mobiliteitsplan en aanpassingen die nodig zijn vanwege de verandering van het klimaat.

De benodigde investering is globaal berekend, maar is een zo goed mogelijke inschatting. Toch kunnen er in een periode van 10 jaar veranderingen plaatsvinden. De woningmarkt kan mee- of tegenvallen. Bouwkosten kunnen meer of minder stijgen dan we nu voorzien. Het plan biedt ruimte om tijdig bij te sturen als dat nodig is, om zo toch de doelen te bereiken en de investering in de hand te houden.

Op dit moment hebben we geconstateerd dat een investering nodig is om deze kwaliteiten te bereiken. Dit inzicht geeft ons handvatten om te zoeken naar mogelijkheden om deze investering te betalen, bijvoorbeeld met subsidies. Of mogelijkheden om onderdelen in het plan aan te passen om de investering te beperken. De gemeenteraad moet nog beoordelen of deze investering op dit moment past binnen de begroting van de gemeente of dat er keuzes gemaakt moeten worden. De keuzes die je nu maakt zorgen ervoor dat je het gebied voorbereid op de toekomst. Daardoor hoeft de gemeente minder geld te reserveren voor herstelmaatregelen in de toekomst.