Duurzame opwek van energie (grootschalig)

De meest duurzame vorm van energie is de energie die je niet gebruikt. Daarom zijn we met z’n allen veel bezig met het besparen van energie. Toch blijven we energie nodig hebben. Een groot deel van de energietransitie gaat dan ook over het opwekken van duurzame energie, bijvoorbeeld met zonne-energie en windenergie.

Energieneutraal uiterlijk in 2050

Gemeente Montferland heeft als doel om uiterlijk in 2050 volledig energieneutraal te zijn (waar mogelijk liefst eerder). Die afspraken zijn o.a. vastgelegd in de Regionale Energiestrategie (RES) 1.0 regio Achterhoek. In Nederland zijn er 30 van zulke RES-regio’s. Elke RES-regio heeft een doelstelling vastgesteld over het opwekken van duurzame energie in 2030. Als gemeente Montferland zetten we in op het opwekken van 145 GWh duurzame energie (of eigenlijk elektriciteit) met grootschalige energie-installaties in 2030. Voor meer informatie over de Regionale Energiestrategie kunt u terecht op de website van RES Achterhoek.

Opgave en energiemix

Om de doelstelling te halen moet er flink worden bespaard. Zowel op warmte als op elektriciteit. Het energieverbruik dat na het behalen van die besparingen overblijft, moet duurzaam worden opgewekt middels diverse bronnen. Een mix van diverse duurzame energiebronnen is wenselijk om te zorgen dat er een goede balans is in vraag en aanbod van energie. Daarmee wordt onze toekomstige energievoorziening minder kwetsbaar.

Waar staan we?

Jaarlijks monitoren we hoe ver we zijn met het realiseren van de doelstelling van 145 GWh. De laatste jaren zien we vooral een toename in zon-op-dak projecten. Ook hebben we een succesverhaal geschreven met het zonnepark in Braamt. Deze bevindt zich op een voormalig voetbalveld en bijbehorend trainingsveld. Het zonnepark telt 2.860 panelen en levert ongeveer 1,3 GWh elektriciteit. Het zonnepark is nu in eigendom van de Achterhoekse gemeenten (inclusief Montferland), verenigd in de AGE B.V. De stroom wordt tegen kostprijs geleverd voor gemeentelijk gebruik, waardoor de gemeenten eigenlijk hun ‘eigen’ duurzame energie leveren in plaats van die duur(der) in te kopen op te markt. Dat is in Nederland uniek en daar zijn we trots op.

Ondanks de mooie vorderingen hebben we nog een lange weg te gaan. De tabel hieronder geeft dat goed weer. In juli 2022 hadden we pas 17% van de doelstelling 2030 behaald.

Waar liggen de kansen en uitdagingen?

In Montferland worden momenteel de mogelijkheden voor een nieuw windproject verkend binnen het aangewezen ontwikkelgebied. Dit ontwikkelgebied ligt in het zuidoosten van de gemeente, grenzend aan Oude IJsselstreek. Bij een windproject komt er veel kijken en als gemeente willen we de vragen en zorgen die omwonenden wellicht hebben serieus nemen. Ook zien we kansen om ervoor te zorgen dat de lokale omgeving zo goed mogelijk mee kan profiteren van zo’n project. Tot slot kunnen we in dit gebied misschien een eerste stap zetten met het produceren van groene waterstof. Kortom: het vormgeven van een nieuw windproject vraagt zorgvuldigheid en een goed participatietraject met de omgeving. Wel kunnen we met zo’n nieuw windpark een flinke stap zetten in het behalen van de doelstellingen.

Verder zien we nog veel kansen voor zon-op-dak. Er zitten ook een aantal grote projecten in de pijplijn, zo valt op te maken uit de reeds afgegeven (landelijke) SDE-subsidiebeschikkingen in het overzicht dat RVO daarover bijhoudt.

Problematiek van netcongestie

Tegelijkertijd hebben we steeds meer te maken gekregen met netcongestie: het elektriciteitsnet is tegen z’n grenzen aangelopen.  Dat betekent dat netbeheerder Liander en TenneT, beheerder van het hoogspanningsnet, beide druk bezig zijn met het toekomstbestendig maken van de infrastructuur. Dat kost tijd en veel menskracht. In de tussenperiode proberen we het elektriciteitsnet zo slim mogelijk te benutten voor het opwekken van duurzame energie. Mede om die reden heeft de Montferlandse gemeenteraad besloten om vooralsnog geen nieuwe zon-op-land projecten toe te staan en in te zetten op windenergie, zon-op-dak en energiebesparing. Op die manier creëren we een goede, evenwichtige mix van duurzame bronnen. Zo streven we er naar om de doelstelling van 145 GWh in 2030 te behalen.